Gezonde jam

Yoga Kitchen – Simpel, gezond, plantaardig

Kies voor gezondere confituur

Een geschenk van de nazomer

Fruit is, althans met uitzondering van tropische gebieden, enkel beschikbaar gedurende een korte periode van het jaar. Het is de nazomer, de overgang tussen de zomer en de herfst. Er wordt geoogst en de vruchten zijn rijp en kunnen worden geplukt. Volgens de Oosterse visie op energie en de seizoenen is het één van de vier overgangen tussen de vier grote seizoenen waar de aarde-energie het sterkst voelbaar is.
Soms is de oogst zo uitbundig groot dat het onmogelijk is om al dat fruit op te eten alvorens het bederft.

Wat zijn de voordelen van fruit op het vlak van voeding?

Fruit is een groot geschenk van de natuur. Het bevat:

  • Water
  • Vitamines
  • Mineralen
  • Vezels
  • Koolhydraten, waarvan een groot gedeelte relatief snel opneembare suikers

Fruit bevat weinig proteïne en quasi geen vetten.
Als je het fruit in zijn geheel opeet, vertraagt de opname van de suikers enigszins. Het is veel gezonder voor de bloedsuikerspiegel dan fruitsap drinken.
Lees hier nog meer informatie over de beste manier om van fruit te genieten.

Hoe kan je fruit het best bewaren?

Groenten kunnen op een erg milieuvriendelijke manier over lange termijn worden bewaard door het lacto-fermentatieproces. Fruit fermenteren is moeilijker. Het is een delicate kwestie. Ze zitten boordevol natuurlijke suikers en dat heeft tot gevolg dat door de gistingsprocessen alcohol ontstaat.
Om fruit te bewaren op een ecologisch verantwoorde manier kan je bijvoorbeeld één van de volgende technieken gebruiken:

  • Bewaren in een van nature koele ruimte (zoals een kelder). Dit kan enkel voor bepaalde soorten (hard) fruit
  • Koken en aansluitend steriliseren. Dit was populair bij onze grootouders.
  • Drogen of dehydrateren
  • Jam of confituur maken

Onze grootouders bewaarden hun appels bijna de hele winter door ze op regelmatige afstanden op rekken te stapelen in de kelder.
Sterilisatie gaat gepaard met verlies aan voedingswaarde. Vitamines en enzymen worden door de hitte afgebroken.
Het drogen of deshydrateren van fruit is erg geschikt voor warme, droge zuiderse gebieden. Daarvoor wordt warme lucht of de zon gebruikt. Hier bij ons is, zelfs met de klimaatverandering, zomerse droge hitte zeldzaam en onvoorspelbaar. We moeten we gebruik maken van een deshydrator. Deshydrateren onttrekt water aan het fruit. Als het gebeurt aan een temperatuur lager dan 42°c, blijft de voedingswaarde van het fruit quasi intact.

En dan is er jam, of confituur, op zijn Vlaams gezegd.

De klassieke manier van jam maken was door het fruit te koken met 1 kilogram suiker voor een kilogram fruit. En daar werd dan eventueel afhankelijk van het type fruit nog een bindmiddel zoals pectine aan toegevoegd. Er is dan zo’n overmaat van suiker aanwezig in de jam dat bacteriën en gisten niet overleven, en dat behoedt meteen het fruit voor bederf.
Het kookproces duurde lang, wat helemaal niet nodig is.
In mijn jeugd gebruikten de mensen gewone witte, geraffineerde bietsuiker voor de jam. Ook vandaag past men dat principe toe voor de commerciële, klassieke confituren die je in de supermarkt vindt. Enkel in biowinkels vind je jam die op een gezondere en alternatieve manier is gezoet, zonder artificiële chemische zoetmakers zoals aspartaam.

Hier volgt een veel gezonder alternatief voor het bereiden van je eigen huisgemaakte jam. Dat kan je dan doen met het fruit uit eigen tuin of wanneer je over een grote hoeveelheid vers, organisch geteeld fruit beschikt. Als zoetmiddel gebruiken we geconcentreerd appelsap.

Wat heb je nodig?

  • Een kilogram vers, gewassen en gesneden fruit
  • 300 ml appeldiksap
  • Het sap van één of twee citroenen
  • 4 à 6 gram agar-agar in poedervorm
  • Een scheutje water

Zo doe je het

  • Breng het klein gesneden fruit samen met het scheutje water aan de kook
  • Laat op zacht vuur verder pruttelen tot het fruit zacht wordt
  • Giet het appeldiksap erbij en breng opnieuw aan de kook
  • Voeg het citroensap toe
  • Voeg de agar-agar toe en roer goed om
  • Laat nog 2 à 3 minuten zachtjes verder koken
  • Zet het vuur uit en mix de fruitmassa eventueel tot een homogene structuur met een staafmixer
  • Schep de jam over in schoongemaakte glazen bokalen. Schroef er meteen het deksel op.
  • Laat afkoelen en bewaar de potten jam op een koele, donkere plek

De hoeveelheid agar agar hangt een beetje af van hoe stevig je de jam wil hebben. De fabrikanten vermelden de dosering op de verpakking. Voor een stevige, gelei-achtige dikte gebruik je ongeveer vier tot zes gram agar-agar per liter vloeistof.
Het citroensap zorgt voor een friszure noot wat betreft de smaak. Ze heeft ook het voordeel dat het milieu van de jam wat zuurder wordt, en dat verbetert nog eens de houdbaarheid van je jam.
Eens je een pot jam hebt aangebroken, bewaar je hem verder best in de koelkast.
Smakelijk!

Waarom is eten volgens de seizoenen beter?

We leven in een maatschappij waarin we het hele jaar door vers fruit ter beschikking hebben, omdat het van overal ter wereld, van alle breedtegraden en vaak per vliegtuig, wordt aangesleept. Dat heeft een gigantische verborgen ecologische voetafdruk voor die producten tot gevolg.
Ook de band met de seizoenen wordt niet langer gerespecteerd. En dat is jammer, want eten volgens de seizoenen zorgt ervoor, dat je beter in harmonie bent met de energie van je omgeving. Ook ons lichaam gaat jaarlijks door een energetische cyclus, waardoor het gunstiger is om bepaalde soorten voedsel wel of niet te consumeren afhankelijk van de periode van het jaar. De overmaat aan zoet en calorierijk fruit komt niet toevallig vlak voor de winterperiode, waarin voedsel schaars is. Zo had het lichaam de toegang tot een overmaat aan vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen alvorens de schaarste van de winter in te gaan.

Meer lezen over plantaardige voeding en gezondheid:

Lees nog meer artikels over voeding, gezondheid en plantaardig eten:

Lees meer over plantaardig eten

Meer lezen over yoga en yogalessen in Schaarbeek:

Bekijk hier onze yogalessen:

Bekijk ons volledige aanbod yogalessen