Foto met twee kuipjes lupinespread

Beleg met lupinezaden

Yoga Kitchen – Simpel, gezond, plantaardig

De vergeten broer van de sojaboon

Kiezen voor plantaardig eten biedt tegelijk kansen om los te breken uit de ongezonde tradities van onze traditionele, op dierlijke producten gebaseerde eetgewoonten.

Lupinezaden maken net zoals sojabonen en andere bonen deel uit van de immense familie van de peulvruchten.
Hier volgt een interessant recept voor een brood- of toastbeleg dat dankzij de aanwezigheid van kokosolie zowel smeerbaar als snijdbaar is. Qua smaak en structuur kan je het resultaat zien als een smaakvol alternatief voor kaas.
Persoonlijk ben ik van mening dat de plantaardige beweging er baat bij heeft om te stoppen met het proberen imiteren van dierlijke producten. Want daardoor klasseert ze zichzelf als tweederangs, als Ersatz, alsof alles wat plantaardig is slechts een benaderende kopie kan zijn van dierlijke originelen. Terwijl het eigenlijk omgekeerd is. Toen de eerste dieren op aarde verschenen was die al lang bedekt met een weelderig, groen tapijt van planten. De plantaardige keuken heeft haar eigen intrinsieke waarde en immens gevarieerde smakenpalet. Het is tijd om die te herontdekken en te waarderen.

Welke ingrediënten heb je nodig?

Voor dit 100 % plantaardig recept wordt helemaal geen kaas gebruikt, natuurlijk. Door een aantal puur plantaardige ingrediënten slim te combineren, krijg je wel iets wat aan kaas en uien doet denken.

  • 200 g droge of ca 550 g gebruiksklare, gekookte lupinezaden
  • 100 g extra vierge kokosolie
  • 6 koffielepels voedingsgist
  • 4 eetlepels water
  • 1 eetlepel tamari (sojasaus)
  • 1 koffielepel kurkuma
  • ook 1 eetlepel witte miso
  • en dan 1 koffielepel extra zeezout (optioneel)
  • extra zwarte peper (optioneel)

De druk om kost wat kost kaas te imiteren heeft als neveneffect dat er vaak teveel zout wordt gebruikt in de recepten voor de zogenaamde “kaasvervangers”. Lupinezaden uit een bokaal zijn meestal al gepekeld. Ook de tamari en in mindere mate de miso geven extra zoutige smaak. Daarom staat de laatste extra koffielepel zeezout er enkel als optie bij, die vond ik in het originele recept voor deze spread. Bovendien gebruik ik zelf altijd tamari met verlaagd zoutgehalte.
Het is in het belang van je gezondheid om je zoutinname aan de lage kant te houden.

Bereidingswijze

Eerste methode, met gebruiksklare gekookte lupinezaden

  • Giet het pekelwater van de lupinezaden weg en spoel ze af onder stromend water
  • Laat de kokosolie smelten au bain marie boven warm water
  • Doe alle ingrediënten in een keukenrobot met een S-vormig mes en vermaal tot een gladde en tegelijk stevige structuur
  • Proef en pas eventueel het zout en pepergehalte aan
  • Spatel in een recipiënt dat je met een deksel kan afsluiten en bewaar in de koelkast

Tweede methode, met droge lupinezaden

Dit is mijn favoriet. De wit gekleurde, droge lupinezaden zijn qua prijs en verpakkingssituatie te verkiezen boven ingemaakte, gebruiksklare zaden.

  • Week de 200 g lupinezaden 24 u in heel ruim water. Hun volume verdubbelt
  • Kook de geweekte lupinezaden (zonder zout!) met wat zeewier en bonenkruid ca 40 minuten in een hogedrukpan. Dit geeft ca 550 g gaar gekookte lupinezaden.
  • Schep de gare lupinezaden uit het kookvocht en laat ze afkoelen.
  • Laat de kokosolie smelten au bain marie boven warm water.
  • Doe alle ingrediënten in een keukenrobot met een S-vormig mes
  • vermaal tot een gladde en tegelijk stevige structuur.
  • Proef en pas eventueel het zout en pepergehalte aan.
  • Spatel in een recipiënt dat je met een deksel kan afsluiten en bewaar in de koelkast.

Klaar is kees!
Je kan de lupinezaden uiteraard ook in een klassieke kookpan met deksel gaar koken, maar dat duurt veel langer (tot anderhalf uur!). Een hogedrukpan is veel economischer qua gebruik. Ze is de investering meer dan waard als je vaak peulvruchten eet. De lupinezaden veranderen tijdens het kookproces van kleur en worden diep warmgeel.
Deze plantaardige spread bewaart tot 3 weken in de koelkast.

Smaakproef en gezondheidsverdict

Dit zal in de smaak vallen bij echte kaas-addicts. Het resultaat heeft een zoutige, licht vettige smaak en is heel vullend. Dus dat kan interessant zijn voor wie het moeilijk heeft om af te kicken van vette, dierlijke kaas.
De spread bevat veel proteïne en vetten waardoor je al heel vlug een verzadigd gevoel krijgt. Toch een bedenking: het is de kokosolie die voor het rijke vetgehalte zorgt. Kokosolie wordt, helemaal ten onrechte, de hemel in geprezen qua nutritionele waarde. Maar kokosolie, dat zijn bijna uitsluitend verzadigde vetten, waarvan je best niet teveel verbruikt. Ja, kokosolie heeft een ietwat beter vetzuurprofiel dan dierlijk verzadigd vet. En toch beter met mate te gebruiken.
Daardoor zou ik eerder geneigd zijn om de lupinezaden te verwerken in een spread zonder of met minder toegevoegde vetten, naar het voorbeeld van deze tomatenhummus.
Kiezen voor plantaardig eten biedt immers kansen om tegelijk los te breken uit de ongezonde gewoontes van onze traditionele, op dierlijke producten gebaseerde eettradities.
Foto van lupinezaden in bokaal en lupineplanten

Lupine en lupinezaden

Lupinebloemen kennen we soms nog omwille van de felgekleurde rood tot paars met witte toortsvormige bloemen die in tuinen als sierbloemen worden geplant. In de landbouw wordt lupine als zogenaamde groenbemester geteeld. Want de plant absorbeert stikstof uit de lucht en slaat die op in haar wortels. Zo wordt de grond aangerijkt. Van de zaden wordt lupinemeel gemaakt, wat dan vaak nog als diervoeder wordt verspild. Voor menselijke consumptie vind je in de handel meestal voorgekookte lupinezaden in pekel in bokalen. De droge zaden zijn moeilijker te vinden. Toch is er een hoopgevende vernieuwde interesse in de teelt van deze waardevolle soort.
Zoals reeds vermeld onderaan dit recept voor tomatenhummus, zijn peulvruchten goede vleesvervangers. Met als aandachtspunt dat hun aminozurenprofiel niet hetzelfde is als dat van dierlijke producten. Wat ze te kort hebben aan het aminozuur methionine kan je compenseren door gewoon graanproducten te eten. Peulen en granen vullen elkaar perfect aan. En je hoeft ze niet in één en dezelfde maaltijd samen te eten.
Lupinezaden en sojabonen vormen echter een uitzondering op bovenstaande regel. Ze zijn op zich al erg goed uitgebalanceerd qua aminozurenprofiel.
Lupinezaden zijn zéér rijk aan proteïne: zowat 35 g per 100 g droge zaden. Maar die zaden eet je natuurlijk niet droog. Gekookte lupine bevat nog steeds 15 g eiwit per 100 g gebruiksklaar product.

Lupinespread, per 100 g product

De waarden zijn bij benadering en zonder de extra koffielepel zout, die optioneel is.

Energie Koolh. Suikers Vet Verz. Vet Eiwit Vezels Zout
949 kJ/227 kcal 9,8 g 1,1 g 15,5 g 11,2 g 13,7 g 3,0 g 0,13 g

Neem deel aan onze kookworkshops:

Bekijk ons aanbod kookworkshops:

Kookworkshops

Meer lezen over plantaardige voeding en gezondheid:

Lees meer over plantaardig eten

Meer lezen over yoga en yogalessen in Schaarbeek:

Bekijk hier onze yogalessen:

Bekijk ons volledige aanbod yogalessen