Yoga Kitchen – Simpel, gezond, plantaardig
Als bonen smeerbaar worden
Als kind had ik een afkeer van bonen. Het waren witte bonen, vaak in een weinig inspirerende tomatensaus, uit blik. Gelukkig aten we die niet zo vaak.
Dat ligt nu wel anders! Ik eet zo goed als dagelijks bonen.
Bonen zijn een onmisbaar ingrediënt in de gezonde plantaardige keuken.
Ze bevatten relatief veel plantaardig eiwit en ook veel vezels en nuttige mineralen.
Er bestaan ontelbaar veel verschillende soorten, waarvan vele lokale variëteiten. Ik ben de laatste jaren nogal een fan van de veelvormige en veelkleurige Griekse bonen.
Voor het recept hieronder kan je eigenlijk eender welke soort boon gebruiken.
Ik vertrek graag van droge bonen. Die zijn erg voordelig qua prijs en je kan ze in bulk kopen.
Dat is meteen minder verpakkingsafval.
Voor bijna een kilo bonenpaté heb je nodig:
- 200 g gedroogde bonen
- Eén flinke wortel
- Een middelgrote ui
- 40 g gedroogde tomaten
- Een teentje look (optioneel)
- Bonenkruid, twee koffielepels tot één eetlepel
- Wat zeewier, bijvoorbeeld een eetlepel gedroogde zeesla
- Een koffielepel van de volgende kruiden:
- Tijm
- Origano
- venkelzaad
- paprikapoeder
- kurkuma (optioneel)
De kurkuma geeft je bonenspread een warmere kleur. Kurkuma is een kruid met een heel respectabele gezondheidsreputatie, het heeft onder andere een onstekingsremmende werking. Bonenkruid is een klassiek keukenkruid van bij ons dat de bonen extra verteerbaar maakt.
De voorgestelde kruidenmengeling kan je uiteraard aanpassen. Geef je creativiteit de volle teugels.
Voorbereiding
- Laat de droge bonen 24 u weken in water. Ze zwellen en komen tot leven.
- Knip de gedroogde tomaten in stukjes en week ze ook in een bodempje water
Zo kook je de bonen
- Giet het weekwater van de bonen weg en spoel ze even onder de kraan. Laat kort uitlekken.
- Kook de bonen gaar. In een hogedrukpan gaat dat het best:
- Zet de bonen ruim onder water (+ 2 à 3 cm) en zet de pan onder vuur. Voeg geen zout toe!
- Breng het water aan de kook. Afhankelijk van de soort boon komt er wit schuim boven drijven.
- Haal het schuim weg met een schuimspaan tot er bijna geen schuim meer komt bovendrijven
- Voeg 1 koffielepel bonenkruid en 1 koffielepel algen (zeesla of wat ander zeewier) toe
- Sluit nu de drukpan, breng onder druk en laat ca 45 minuten koken
- Zet het vuur uit na de kooktijd en laat de druk langzaam wegvallen
Zo bereid je de groenten
- Breng in een pannetje een bodempje water aan de kook, strooi er de kruiden van jouw keuze in (vb.: komijnzaad, tijm, oregano, venkelzaad …)
- Voeg de fijngehakte ui en knoflook toe en laat wat glazig worden
- Voeg de fijngesneden geschilde wortel en de geweekte tomaten, mét hun weekwater
- Laat alles even samen verder sudderen met het deksel op de pan, gedurende 3 à 4 minuten
- Zet het vuur uit en laat wat afkoelen
Zo meng je tot bonenpuree
- Breng de gestoofde groenten in een keukenrobot
- Schep de gekookte en afgekoelde bonen erbij. Houd wat van het kookvocht opzij
- Voeg twee ruime eetlepels sesampasta toe
- Vermeng, eerst aan lage, dan aan hoge snelheid tot je een puree-achtige structuur verkrijgt
- Proef en voeg eventueel extra zwarte peper, paprikapoeder en een flinke hoeveelheid kurkuma toe
- Verdeel de bonenspread over twee potten van ca 500 ml inhoud, sluit ze hermetisch
- De bonenpuree bewaart een week in de koelkast
Als de mengeling te droog uitvalt, voeg dan een paar eetlepels van het kookvocht van de bonen toe tot de consistentie naar jouw gevoel goed zit.
Het is belangrijk om de bonen te koken zonder zout.
Als je bonen kookt in gezouten water, verhardt hun huid, zodat het tot tweemaal zo lang duurt eer ze zacht koken.
In bovenstaand recept heb je in principe geen extra zout toe te voegen. De meeste gedroogde tomaten zijn immers op zich al zout. Daarom verwerken we ook het weekwater van de tomaten in het recept.
Heb je twijfel of je gedroogde tomaat al zout is of niet, proef dan van het weekwater alvorens je ze toevoegt.
De eindeloze variatie van peulvruchten
Als je wat rondkijkt in biowinkels en Aziatische voedingssupermarkten dan val je bijna steil achterover van de enorme vorm- en kleurvariatie van bonen en linzen. Wat een hemelsbreed verschil met de eentonige “witte bonen in tomatensaus”. Vooral de Griekse en Italiaanse streekrassen zijn opvallend.
Als je elke dag een combinatie zou eten van een graan en peulvruchten, dan is dat op zich al een stevige dagelijkse basis om in je proteïnebehoefte te voorzien.
Ben je een intense sporter, verricht je zware fysieke arbeid of heb je lak aan peulvruchten, dan zijn de meer geconcentreerde plantaardige eiwitbronnen zoals tofu, tempeh en seitan aan te raden om je proteïne-inname veilig te stellen.
Zijn peulvruchten makkelijk verteerbaar?
Zoals met elk voedingsmiddel dat je voor het eerst toevoegt aan je menu, zal het een paar weken duren eer je darmflora zich heeft aangepast. Er kan in het begin wat winderigheid optreden.
Het klopt dat peulvruchten, en in het bijzonder bonen, omhuld zijn met bepaalde stoffen die vroegtijdige kieming van de boon afremmen. Dat zijn de fameuze lectines. Die remmen inderdaad de verteerbaarheid van peulvruchten.
Gebruik daarom een paar eenvoudige technieken om die stoffen zo goed als te elimineren:
- Week de peulvruchten minstens een nacht lang en giet het weekwater weg
- Schep het schuim dat bij de aanvang van het koken komt bovendrijven weg
- Kook de bonen en linzen voldoende lang tot ze echt goed gaar zijn
- Kauw de bonen en linzen voldoende lang alvorens ze door te slikken
Voor bonen is dat makkelijk een uur en vijftien minuten tot wel anderhalf uur in een gewone pan. Met een hogedrukpan reduceer je de kooktijd tot 35 à 45 minuten. Een beetje experimenteren loont!
Kan je peulvruchten rauw eten?
Je kan zowel linzen als bonen gedurende een paar dagen laten kiemen in een kiembokaal of kiemapparaat. Laat ze eerst 24 u onder water staan, en houd ze daarna vochtig. Ververs het water 1 à twee keer per dag en spoel de kiemen telkens onder stromend water.
Gekiemde bonen en linzen zijn heerlijk in salades.